*رفوگری فرش و عملیات تکمیلی آن*

تجدید بنا لزوما رفوگری فرش نمی باشد ولی عملیاتی که به نوعی در کامل شدن و یا رفع نواقص فرش انجام می شود پایین پوشش رفوگری قرار می گیرد . رفوگری کاری میباشد که معمولا نیازمند تجربه و مهارت خاصی می باشد و افرادی که مبادرت به این عمل می نمایند می بایست دارنده سابقه طولانی در بافت، رنگرزی، بهترین قالیشویی در مشهد شناخت رنگ و مواد اولیه فرش باشند .

همه
زخم دیدگی های فرش را می بضاعت به سه تیم تقسیم نمود:
الف-
جراحت دیدگی کم
ب-
آسیب دیدگی متوسط
پ-
آسیب دیدگی زیاد

الف-
آسیب دیدگی ناچیز (رفوی مرتبه سه- رفوی آسان) دربرگیرنده ترمیم دررفتگی شیرازه- ترمیم پارگی (از در میان رفتن ریشه ها)- رفع لکه های سطحی
این دسته آسیب دیدگی لزوما به نوشته و نقشه فرش ربطی نداشته و گهگاه تایم ها از ریشه های آماده برای ترمیم فرش استفاده می شود . در موردی که ریشه ها به طور تک تک و یا در فواصل متعدد از میان رفته باشد، می بضاعت و توان با وارد کردن نخ های مشابه چله در گلیم و در حاشیه فرش چله ها را بدون نقص کرد .

برای ترمیم شیرازه نیز خوبتر هست نقاط زخم چشم در کنار فرش تماما خالی شده و آنگاه با نخ همرنگ و با به عبارتی ضخامت شیرازه ها کامل شود . درمورد رفع لکه های کوچک و سطحی، میزان مقداری پرداخت (قیچی)، چنانچه تفاوت متعددی درارتفاع پرزها تولید نکند، می تواند موءثر باشد . برای از میان بردن لکه ها استفاده از مواد رنگبر زیرا سبب ساز کم رنگ شدن تمام رنگ تحت لکه می شود، توصیه نمی گردد .

ب- آسیب دیدگی میانگین (رفوی مرتبه 2—رفوی متوسط) – ساییدگی ها- ترکیدگی های کوچک – بیدزدگی .

در این زخم دیدگی معمولا چله فرش سالم ما‌نده و قابل به کار گیری می‌باشد .

پ-
جراحت دیدگی بسیار (درجه یک- رفوی دشوار و کامل) مشتمل بر موردها ذیل و شبیه آنها:
1-
سوختگی گزیده از فرش
2- پاره شدن وساییدگی در اثر حمل فرش و یا این که وارد داخل شدن وسایل نوک تیز و ضربات سنگین و یا رطوبت بسیار . در این جور زخم دیدگی معمولا گره ها هم پا با چله فرش از میان رفته و نیاز به ترمیم با اهمیت دارااست .

برای
انجام هرگونه کار ترمیمی در مورد ها فوق اضطراری است:
1- ابتدا فرش تماما غبارگیری شود .

2- فرش را روی زمین صافی گسترده و شکاف ها بازدید شود .

3- در صورتیکه ترک در اثر مواد شیمیایی نظیر اسید یا قلیایی ساخت شده باشد، آغاز باید فرش شسته شود .

4- در‌صورتی‌که فرش دارنده رخنه‌ های زیادی باشد و مسافت این رخنه‌ ها از یکدیگر قلیل باشد (نسبت تراز شکاف ها نسبت به تراز بافت باقیمانده عمده است) نخ ها و بخش های تندرست بین رخنه‌ ها بایستی بریده شود و شکاف بزرگی ساخت شود .

یادآوری1 – برای فرش های پوسیده که چله آنها شکسته (ترکیده) است به ویژه در موضوع فرشهای قدیمی و با ارزش، نباید تارها را پاره کرد و یا خامه های آن را خارج آورد، بلکه به روشی خاص چله ها از درون سوزن کشی گردیده و محکم می شوند .

یادآوری2 – فرش هایی که از قسمت جلو بیدخورده ( و یا پرز آنها از در میان رفته)، از روی فرش و فرشهایی که از نصیب پشت بیدخورده ، از پشت فرش ترمیم می شود .

5- باید نوع زخم دیدگی را مشخص و معلوم کرد . در قضیه فرش های پاره و یا سوراخ شده، مرحله جراحت چشم از بالا به زیر روی دار و یا این که درون فریم و یا روی تخته سفت می شود .

6- الیاف پرز یا این که تار که دارای استحکام کافی نیستند بایستی جدا شوند .

7- نقشه قسمت پاره شده و یا زخم چشم از روی نصیب های سلامت فرش معین شود و در فیس قابلیت و امکان مجدد، طراحی و فراهم گردد .

8- وسایل رفوگری بایستی آماده گردیده در دسترس قرار گیرد .

نکته : وسایل رفوگری دربرگیرنده قیچی، قلاب، سوزن مخصوص، سوزن درشت، یک عدد دهن باریک (یا انبردست) و نخ های مسئله نیاز هست . رفوگران کهن و با تجربه معمولا براساس نیاز وسایلی مثل چکش، میخ، کاسه، بطری، اتو، کیله (نوعی نوار سوزنی ماشین های کارد در کارخانه ها ی نساجی) و موم به این مجموعه می افزایند .